Zdrowie jamy ustnej jest niezmiernie ważne, ponieważ wpływa na ogólny stan zdrowia całego organizmu a także na nasze samopoczucie. Warto nie tylko leczyć, ale przede wszystkim zapobiegać chorobom jamy ustnej, a więc zębów i przyzębia. Właściwa profilaktyka zdrowotna a także nawyki żywieniowe stanowią klucz do sukcesu. I nie chodzi tu wyłącznie o profesjonalną profilaktykę obejmującą wizyty kontrolne i zabiegi higienizacyjne w gabinecie stomatologicznym, ale przede wszystkim o codzienną prawidłową higienę i zdrowe nawyki. Dzięki nim jesteśmy w stanie istotnie zmniejszyć ryzyko pojawienia się próchnicy lub chorób przyzębia.
W codziennej profilaktyce obowiązują poniższe podstawowe zasady higieny:
1. Regularne szczotkowanie zębów rano i wieczorem.
Mycie zębów pozwala na usunięcie płytki nazębnej, siedliska bakterii odpowiedzialnych za zmiany próchnicowe.
Warto myć także tkanki miękkie, a więc dziąsła, język i podniebienie.
2. Oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych (nitkowanie lub stosowanie irygatorów)
3. Płukanie jamy ustnej dedykowanymi płynami, najlepiej nie zawierającymi alkoholu
4. Stosowanie właściwie dobranych past do zębów.
W zachowaniu zdrowia jamy ustnej szczególnie istotne są właściwe nawyki żywieniowe i stosowanie diety bogatej w witaminy A, C, D oraz białka i składniki mineralne.
Jak prawidłowo szczotkować zęby?
Na rynku dostępnych jest wiele szczoteczek do zębów, zarówno elektrycznych jak i manualnych. Szczoteczki elektryczne są prostsze w użyciu, nie wymagają stosowania specjalnych metod szczotkowania a jedynie utrzymania odpowiednio długiego czasu szczotkowania każdego zęba.
Popularne są szczoteczki rotacyjno-oscylacyjne oraz soniczne. Pierwsze z nich ograniczają ryzyko uszkodzenia dziąseł lub zębów i są bardzo skuteczne. Warto zauważyć, że szczoteczki soniczne, emitujące ultradźwięki nie są zalecane dla osób z chorobami przyzębia.
Szczoteczki ręczne sprawdzają się równie znakomicie, należy jednak wiedzieć jak ich używać. Osoby ze zdrową jamą ustną, leczące się ortodontycznie lub periodontologicznie powinny stosować odpowiednie metody szczotkowania, aby nie zrobić sobie krzywdy i podtrzymać efekty terapeutyczne.
Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze metody szczotkowania zębów:
Metoda Fonesa (okrężna)
Bardzo prosta metoda: włosie szczoteczki układa się pod kątem prostym do powierzchni zębów i wykonuje się ruchy okrężne, przesuwając poziomo po powierzchniach zębów. Podczas czyszczenia usunięta zostaje płytka nazębna z powierzchni gładkich zębów, niestety płytka znajdująca się na powierzchniach stycznych pozostaje nadal. Metoda Fonesa przeznaczona jest głównie dla dzieci lub osób niepełnosprawnych, ponieważ nie wymaga zaawansowanej techniki.
Metoda ROLL (obrotowo-wymiatająca)
Metoda ta zwana jest inaczej metodą „dziąsło-zęby”. Włosie szczoteczki ustawia się pod kątem 45˚ w stronę dziąseł i wykonuje się ruchy obrotowo-wymiatające: główka szczoteczki przesuwana jest po dziąsłach i powierzchniach zębów, dzięki czemu przyszyjkowe części zębów nie są pomijane. Według zaleceń należy wykonywać około 7 ruchów w jednym miejscu, tak aby główka szczoteczki obejmowała trzy sąsiadujące ze sobą zęby. Powierzchnie żujące zębów są oczyszczane ruchami poziomych, przy ustawieniu szczoteczki prostopadle do powierzchni zębów. Ważne jest dokładne doczyszczanie powierzchni żujących zębów stałych, które nie zostały jeszcze całkowicie wyrznięte. Metodę ROLL poleca się przede wszystkim osobom z chorobami przyzębia a także dzieciom.
Metoda Bassa
W metodzie tej włosie szczoteczki powinno być ustawione pod kątem 45˚ do wierzchołków korzeni zębów (w szczęce ku górze, w żuchwie ku dołowi), blisko szyjek zębowych. Wykonuje się krótkie, poziome ruchy drgająco-wibrujące. Końce włosia szczoteczki dostają się do kieszonki dziąsłowej i dokładnie czyszczą miejsca przy dziąsłach. Zaleca się wykonanie ok. 5 powtórzeń, po ok. 30 ruchów każde. Ważne, aby stosować szczoteczkę z miękkim włosiem.
Metoda Stillmanna
Włosie szczoteczki ustawione pod kątem 45˚ (w szczęce ku górze, w żuchwie ku dołowi), częściowo ustawione na dziąśle a częściowo na koronie zęba. Dotykając szczotką do dziąsła, wywija się ją w kierunku powierzchni żujących zębów, jednocześnie wykonując ruch poprzecznie-wibrujący o delikatnych drganiach.
Metoda Stillmanna zalecana jest osobom z recesjami dziąseł, ze względu na wykonywany delikatny ich masaż.
Metoda Charters’a
W metodzie Chartersa włosie szczoteczki należy skierować pod kątem 45˚ w stronę powierzchni żujących zębów (w szczęce ku dołowi, w żuchwie ku górze). Włosie szczoteczki powinno znajdować się częściowo na dziąśle i na koronie zęba. Wykonuje się ruchy obrotowe, w tym samym czasie uciskając równomiernie na dziąsła. Po 10 ruchach na chwilę zwalnia się nacisk szczoteczki, aby krew ponownie napłynęła do dziąsła. Ta metoda szczotkowania wymaga wprawy, ponieważ wykonywana w sposób niewłaściwy może doprowadzić do uszkodzenia dziąsła. Metoda Chartersa zalecana jest osobom z recesjami dziąseł.
Dobór właściwej szczoteczki i metody szczotkowania zębów gwarantuje zachowanie zdrowia jamy ustnej i pomaga w uzyskaniu oczekiwanych rezultatów terapeutycznych.
Jaka pasta do zębów?
Nie każda pasta do zębów może być stosowana przez wszystkich. Jej zadaniem jest przede wszystkim oczyszczenie powierzchni zębów. Nie powinna powodować nadmiernego starcia (abrazji) szkliwa zębów. Przy wyborze warto zwrócić uwagę na współczynnik ścieralności względem zębiny RDA (Radioactive Dentin Abrasion), który dla osób zdrowych powinien wynosić 30-70, oraz na wskaźnik ścieralności względem szkliwa REA (Radioactive Enamel Abrasion), który dla osób zdrowych powinien nie przekraczać 5. Osoby z wrażliwymi zębami powinny wybierać pasty z współczynnikami odpowiednio RDA: 30-50 oraz REA 2-3.
W zależności od potrzeb pacjenta, dentyści dobierają pasty także pod kątem zawartych w nich dodatkowych substancji, np. fluoru, hydroksyapatytu, azotanu lub chlorku potasu, chlorku strontu (w przypadku nadwrażliwości zębów) bądź chlorheksydyny lub triklosanu (działanie przeciwzapalne). Pasta zawsze powinna być dobierana indywidualnie do potrzeb.
Wybór dostępnych past, szczoteczek, płynów i innych akcesoriów do mycia zębów jest bardzo duży. Higienistka stomatologiczna z pewnością podpowie, co jest najodpowiedniejsze. W Mokotooth Prestige Dental każdy zabieg profesjonalnej higienizacji obejmuje instruktaż pacjenta w zakresie właściwej dla niego metody szczotkowania. Warto pamiętać, że najważniejsza jest systematyczność !
