Skuteczna profilaktyka oparta na specjalistycznych badaniach kontrolnych i diagnostycznych to jedno z głównych założeń nowoczesnej medycyny. W stomatologii podstawowym badaniem kontrolnym jest przegląd stomatologiczny.
Podstawowa kontrola
Podczas przeglądu lekarz stomatolog ocenia stan zdrowia jamy ustnej: widocznej części zębów, a także dziąseł i błony śluzowej. Przegląd powinien być poprzedzony kompletnym zabiegiem higienizacji razem z usunięciem kamienia nazębnego, tzw. skalingu.
Przeprowadzając przegląd stomatologiczny lekarz może zauważyć widoczne zamiany w kondycji szkliwa, osadzeniu zębów, odsłonięte szyjki zębowe i starte powierzchnie, stany zapalne dziąseł lub błony śluzowej jamy ustnej. W teście opukowym może także stwierdzić, czy ząb i otaczające go tkanki są zdrowe, ocenić żywotność miazgi lub zlokalizować źródło ewentualnego bólu.
Po przeglądzie można zatem zalecić leczenie skutków schorzeń; zdecydowanie trudniej jest natomiast dotrzeć do ich przyczyny.
Kluczowe rozpoznanie przyczyn
Podstawa sukcesu terapeutycznego leży w szczegółowej diagnostyce. Dzięki postępowi technicznemu i zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań, diagnostyka stomatologiczna rozwija się w dzisiejszych czasach bardzo dynamicznie. Nowoczesna aparatura wizualizacyjna, digitalizacja, a nawet zastosowanie sztucznej inteligencji , to wszystko wpływa na ogromy progres w dziedzinie rozpoznania przyczyn dolegliwości lub zdiagnozowania ukrytych schorzeń w stomatologii.
Zasłużony Roentgen
Odkrycie przez Wilhelma Conrada Roentgena ponad 125 lat temu promieniowania przenikającego ludzkie ciało trwale zrewolucjonizowało diagnostykę medyczną. Do dziś rentgenodiagnostyka zajmuje jedno z głównych miejsc również w rozpoznaniu stomatologicznym i wykorzystywana jest do obrazowania zębów i kości, struktur szczęki i żuchwy oraz stawów skroniowo-żuchwowych.
Fascynująca panorama
Jeszcze kilkanaście lat temu panoramiczne rentgenowskie zdjęcia szczęki i żuchwy, czyli pantomogram, było zupełnie innowacyjną metodą obrazowania zębów dostępną tylko w nielicznych gabinetach dentystycznych w Polsce. Metoda ta stworzyła nowe możliwości diagnostyczne dzięki dokładnemu obrazowi przedstawiającemu szczękę i żuchwę wraz ze wszystkimi zębami i ich korzeniami. Na zdjęciu widać także zatoki czołowe i szczękowe, jamę nosową i staw skroniowo-żuchwowy oraz inne sąsiadujące elementy anatomii głowy i szyi.
Pantomografia jest obecnie dość szeroko dostępna a wykorzystywana jest głównie w leczeniu ortodontycznym, protetycznym i, coraz rzadziej, implantologicznym.
Jak zobaczyć wadę zgryzu?
Drugą metodą diagnostyczną w stomatologii wykorzystującą zdjęcia rentgenowskie jest cefalometria. Zdjęcia cefalometryczne obrazują część twarzową czaszki, w tym tkanki kostne i miękkie. Służą do oceny tych struktur i ich wzajemnego położenia. Wykorzystywane są głównie w leczeniu ortodontycznym.
W wysoce profesjonalnych gabinetach stomatologicznych wykorzystuje się także RTG w punktowych zdjęciach zębów w trakcie przebiegu terapii w celu sprawdzenia postępów leczenia lub oceny jego skuteczności.
Pantomografia i cefalometria stwarzają szerokie możliwości obrazowania lecz na zdjęciach powstaje obraz płaski, dwuwymiarowy. Niesie to za sobą ryzyko nakładania i powstawania zniekształceń obrazu , które mogą zaburzać dokładność procesu diagnostycznego.
Niezastąpiony tomograf
Profesjonalna diagnostyka stomatologiczna w dzisiejszych czasach opiera się na analizie modelu przestrzennego powstałego dzięki nałożeniu zdjęć wykonanych przez tomograf. Tomografię komputerową wiązką stożkową (CBCT) wprowadzono w 1998 roku. Została ona szybko zaadaptowania do praktyki klinicznej ze względu na znakomite możliwości obrazowania stomatologicznego przy zmniejszonej ekspozycji na promieniowanie i krótkim czasie trwania skanowania.
Skaner CBCT wykorzystuje źródło wiązki promieniowania rentgenowskiego w kształcie stożka oraz płaski detektor zamocowany na obrotowej suwnicy. Urządzenie wykonuje częściowy lub całkowity obrót wokół głowy pacjenta uzyskując kilka obrazów pola widzenia pod innymi kątami. Następnie obraz zostaje nałożony i przetworzony komputerowo tworząc obraz przestrzennej makiety.
Okazuje się, że dzięki zastosowaniu tej metody, nawet u co drugiego pacjenta można stwierdzić nowe rozpoznania, które nie były możliwe do zdiagnozowania przy zastosowaniu tradycyjnych metod. Dlatego też tomografia wiązką stożkową CBCT zastępuje coraz częściej standardowe techniki i znajduje zastosowanie w endodoncji, chirurgii, periodontologii, ortodoncji a także planowaniu leczenia implantologicznego.
W Mokotooth Prestige Dental obrazowanie CBCT stanowi podstawową metodę diagnostyczną, dzięki czemu możemy pochwalić się wysoką skutecznością leczenia.
