Halitoza to zjawisko bardzo krępujące i kłopotliwe: utrudnia kontakty towarzyskie, przeszkadza w pracy, wpływa negatywnie na samopoczucie. Wstydliwy temat tabu nie jest wcale rzadkim przypadkiem, ponieważ na halitozę może cierpieć nawet co czwarta osoba. Badania wykazały, że w USA odsetek ten sięga nawet 50%, a w regionach azjatyckich ok. 21-35%.
Wewnątrzustne przyczyny halitozy – zęby, przyzębie, dziąsła, język
Najczęstsze przyczyny nieprzyjemnego zapachu z ust znajdują się w obrębie jamy ustnej. Wszystkiemu winne są bakterie beztlenowe, które rozkładają resztki pokarmowe pozostające w przestrzeniach międzyzębowych i kieszonkach dziąsłowych. W ten sposób powstają lotne związki siarki odpowiedzialne za nieprzyjemny zapach. Dlatego też do głównych przyczyn halitozy zalicza się niewłaściwą higienę jamy ustnej oraz często z nią powiązane choroby zębów, dziąseł i przyzębia. Zdarza się również, że resztki pokarmowe, bakterie wraz z produktami przemiany ich materii oraz złuszczające się komórkami nabłonka osadzają się na grzbiecie języka tworząc nalot. To właśnie on jest najczęściej powodem przykrego zapachu z ust.
Uciążliwa kserostomia - suchość w ustach
Dolegliwością, która także może sprzyjać nieprzyjemnemu zapachowi z ust, jest kserostomia, czyli zaburzenia w pracy ślinianek i suchość w ustach. Brak wydzielania śliny prowadzi do zaniku bariery przeciwdrobnoustrojowej i sprzyja gromadzeniu bakterii w postaci płytki nazębnej na zębach i języku, która z kolei sprzyja powstawaniu nieprzyjemnego zapachu z ust.
Kserostomia może być spowodowana niektórymi chorobami ogólnoustrojowymi, jak cukrzyca, zapalenie nerek czy dysfunkcja tarczycy, chorobami autoimmunologicznymi, jak choroba Sjögrena, a także przyjmowaniem niektórych leków, stresem, depresją, nadmiernym spożywaniem alkoholu, oddychaniem przez usta lub wiekiem, ponieważ prawie 25% osób starszych cierpi na suchość w ustach.
Stany zapale układu oddechowego i pokarmowego
W 1 na 10 przypadków nieświeży oddech może być objawem przewlekłych stanów zapalnych układu oddechowego lub górnego odcinka przewodu pokarmowego, refluksu, chorób jelit i metabolicznych, takich jak niewydolność nerek, marskość wątroby i cukrzyca.
Najczęstszym źródłem przykrego zapachu z ust mającego podłoże laryngologiczne jest ostre zapalenie migdałków o podłożu bakteryjnym lub wirusowym a także dławica piersiowa. Przyczyną może być również rozszczep podniebienia, zanikowy nieżyt nosa czy też nadużywanie leków przeciwobrzękowych. Na halitozę skarży się także 50-70% chorujących na przewlekłe zapalenie zatok. Powodem nieprzyjemnego zapachu z ust mogą być także przewlekłe schorzenia oskrzeli; w skrajnych przypadkach - ropnie i nowotwory płuc.
Czy winien jest żołądek?
Przyjęło się uważać, że nieprzyjemny zapach z ust pochodzi z żołądka, tymczasem jest to jedynie mniej niż 0,5% przypadków. Ma to miejsce wtedy, kiedy występuje tzw. uchyłek Zenkera czyli pseudouchyłek powstający na granicy gardła dolnego i przełyku lub kiedy w przełyku występuje krwawienie lub niedomykanie.
Czy wiesz na pewno?
Wrażenie przykrego zapachu z ust może być odczuciem subiektywnym. W badaniach wykazano, że czynniki psychologiczne, takie jak lęk, depresja i stres, a także niektóre cechy osobowości, można uznać za czynniki ryzyka tzw. subiektywnej halitozy. Jej częstość wyniosła aż 52,8% w badanej grupie, dlatego też subiektywna halitoza staje się coraz większym problemem nie tylko w stomatologii, ale także w psychologii.
Do kogo po pomoc?
Pacjenci podejrzewający u siebie objawy halitozy najczęściej zgłaszają się do lekarza pierwszego kontaktu, tymczasem aż 85% powodów nieświeżego oddechu skupia się w obrębie jamy ustnej. Dlatego też to lekarz stomatolog lub periodontolog, zajmujący się chorobami przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej, są specjalistami, do których należy się w pierwszej kolejności zgłosić z podejrzeniem halitozy. W znacznie mniejszym stopniu (10%) do problemu mogą przyczyniać się dolegliwości w obrębie ucha, nosa i gardła lub zaburzenia żołądkowo-jelitowe czy endokrynologiczne (5%). Może także wystąpić podłoże natury psychologicznej.
Halitoza jest niezwykle krępującym zjawiskiem. Zachęcamy jednak do podzielenia się z nami swoimi podejrzeniami, ponieważ lekarz stomatolog, periodontolog lub higienistka są w stanie wyeliminować większość podstawowych przyczyn powstawania nieświeżego zapachu z ust. Naszym pacjentom zapewniamy także pełne bezpieczeństwo zabiegów oraz ścisłą dyskrecję konsultacji i podejmowanej terapii. Dopiero kiedy wyleczymy wszystkie potencjalne powody halitozy w obrębie jamy ustnej, pacjentom radzimy podjęcie szerszej diagnozy u lekarza POZ.
